آشنایی با دستورالعمل های بتن ریزی در هوای سرد

آشنایی با دستورالعمل های بتن ریزی در هوای سرد

بتن ریزی در هوای سرد به عنوان یکی از مهمترین چالش هایی است که مهندسان و فعالان حیطه ی ساختمان سازی با آن مواجه هستند. دمای هوا به عنوان یکی از مهمترین مباحثی است که در هنگام بتن ریزی باید به آن توجه داشت. همانطور که می دانید بتن به عنوان ترکیبی از سیمان و آب است که افزودنی های دیگر هم به آن اضافه می کنند. 

در صورتی که فرایند بتن ریزی در دمای پایین انجام بگیرد، سرعت واکنش مواد کاهش پیدا کرده و مدت زمان گیرش بتن به میزان زیادی افزایش خواهد یافت. 

دمای مناسب برای بتن ریزی در هوای سرد چه دمایی است

شرایط بتن ریزی در هوای سرد باید بر اساس نکات خاصی انجام بگیرد. اولین سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که دمای مناسب برای بتن ریزی چه دمایی باید باشد. بر اساس تعاریفی که ارائه شده است همچنین بر مبنای مبحث نهم مقررات ساختمان سازی هوای سرد به هوای اطلاق می شود که برای سه روز پی در پی این هوا ادامه داشته باشد. 

در صورتی که میانگین دما در طول شبانه روز پایین تر از مثبت 5 درجه ی سانتیگراد باشد، یعنی در طول 24 ساعت این دما حفظ شود می گوییم هوا برای بتن ریزی سرد می باشد. در ادامه باید توجه داشته باشید دمای هوا در نیمی از ساعت های شبانه روز از مثبت 10 درجه ی سانتیگراد بالاتر باشد. زمانی که بتن ریزی در آب و هوای سرد انجام شود، بتن ریخته شده در معرض سرما، یخ زدگی و آب شدن های مکرر قرار می گیرد به این ترتیب دچار ترک خوردگی می شود. 

شرایط بتن ریزی در هوای سرد

شرایط بتن ریزی در هوای سرد به صورت استاندارد احتیاج به دانش و تخصص بالایی در این زمینه دارد. برای انجام صحیح این عملیات لازم است استراتژی هایی را که شامل وضعیت متریال اولیه، قالب ها، تست ها و دیگر الزامات که لازم است در بتن ریزی انجام شود می گردد. 

همانطور که می دانید وجود هوای سرد و دمای پایین در حین عملیات بتن ریزی باعث می شود که فرایند سخت شدن سیمان دیرتر انجام گرفته و بیشتر از حد لازم طول بکشد. به همین علت پیشنهاد می شود برای ارتقاء قابلیت سخت شوندگی به جای سیمان معمولی از سیمان پرتلند تیپ 3 استفاده کنید. یکی از موارد دیگر که در مبحث نهم قوانین و مقررات ساختمان سازی باید به آن توجه شود این است که در هنگام عملیات بتن ریزی در هوای سرد باید از سیمان های آمیخته یا ترکیبی مخصوصا سیمان پوزولانی استفاده نشود. 

شرایط بتن ریزی در هوای سرد می تواند تحت شرایط خاصی انجام گیرد. یکی از فاکتورهایی که می توانید در این موقعیت استفاده کنید، برای اینکه دمای بتن را به حالت مطلوب برسانید می توانید از آب گرم استفاده کنید. دقت داشته باشید در این موقعیت نباید دمای آب از 40 درجه بیشتر باشد. فراموش نکنید آب بیشتر از 40 درجه سانتیگراد باشد نباید با سیمان به صورت مستقیم تماس پیدا کند. 

روش های جلوگیری از یخ زدگی بتن

همانطور که قبلا اشاره کردیم یکی از مهمترین معضلاتی که در هنگام بتن ریزی در هوای سرد مطرح می باشد دیر گیری بتن است. زمانی که بتن با تاخیر زیادی خود را بگیرد نیروی بیشتری به قالب بندی و مجموعه ی نگهدارنده وارد می کند. در این موقعیت برخی از مصالح به شکل کلی خاصیت خود را از دست می دهند. در این موقعیت است که بتن استحکام و مقاومت خود را به میزان زیادی از دست می دهد. در این شرایط اگر بتوانیم دمای محیط را افزایش داده و از یخ زدن بتن پیشگیری کنیم امکان افزایش کیفیت بتن را به وجود خواهید آورد. 

روش های جلوگیری از مشکلات بتن ریزی در هوای سرد

بتن ریزی در هوای سرد را می توانید با استفاده از مواد مناسب کنترل کنید. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم از سیمان های زودگیر مانند پرتلند تیپ سه استفاده کنید. این روش موجب می شود که مقاومت ترکیبات افزایش پیدا کند و مخلوط بتن در حالت مطلوبی باشد. زمانی که از سیمان پرتلند تیپ 3 استفاده می گردد این امر موجب می شود تا فرایند هیدراتاسیون با سرعت بیشتری انجام بگیرد. آبی که به عنوان طرح اختلاط در بتن استفاده شده است در این روش واکنش سریع تری به سیمان نشان می دهد. بنابراین امکان یخ زدگی در آن به میزان زیادی کاهش پیدا می کند. بر اساس مبحث نهم قوانین و مقررات ساختمان سازی استفاده از برخی سیمان ها برای بتن ریزی توصیه نمی شود. 

گرم کردن سنگدانه های موجود در بتن

همانطور که در ابتدا ذکر شد برای پیشگیری از یخ زدن بتن در هوای سرد می توانید از آب گرم به عنوان یک راه حل کمک بگیرید. این امر در رابطه با دیگر مواد بتن هم صادق است. فراموش نکنید در هنگام بتن ریزی در هوای سرد لازم است اطمینان کنید که مواد تشکیل دهنده ی بتن به یخ و برف آغشته نباشد. در این موقعیت می توانید با استفاده از گرم کردن این مواد را از روی سنگدانه ها بزدایید. این کار چندان مشکل نمی باشد،کافی است برای گرم کردن سنگدانه ها از گرمای بخاری یا بخار آب گرم استفاده نمایید. همچنین می توانید با کمک نایلون ها این مواد را گرم نگه دارید. دقت داشته باشید در بیشتر مواد مشاهده می شود که ماسه ها به دلیل اینکه آب بیشتری در آن ها اشباع شده است بیشتر در معرض یخ زدگی هستند. بنابراین گرم کردن این ماده به عنوان یک امر ضروری شناخته می شود. 

کاهش آب در طرح اختلاط بتن

شرایط بتن ریزی در هوای سرد باعث می شود که اسلامپ ترکیبات و مخلوط تا حدی که امکان دارد پایین در نظر بگیرند. بالاترین میزان اسلامپی که برای بتن در هوای سرد در نظر می گیرند حداکثر 5 سانتی متر می باشد. این اندازه تا حدی در نظر گرفته می شود که روانی و کارایی بتن این امکان را به کاربران بدهد. بنابراین در طرح اختلاط بتن لازم است آب کمتری مورد استفاده قرار بگیرد. 

مقدار آب باید به اندازه ای باشد که فرایند هیدارتاسیون به صورت کاملی انجام بگیرد. برای اینکه هدف مورد نظر به اجرا در آید باید به تامین آب لازم برای ساخت بتن استفاده کنید. اما در ادامه لازم است میزان آبی را که برای روانی و کارایی بتن استفاده می کنید را تا حد مجاز کاهش دهید. برای جبران کردن و افزایش کارایی مخلوط لازم است در بتن از مواد افزودنی روان کننده استفاده شود. 

بتن ریزی در هوای سرد بر اساس مبحث نهم مقررات ساختمان

بتن ریزی در هوای سرد باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان انجام بگیرد در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد. 

• در ابتدای امر باید دقت داشته باشید که نسبت آب به سیمان نباید بیشتر از 50 درصد باشد. 
• عملیات بتن ریزی در هوای سرد باید به گونه ای باشد که مقدار آبی که برای اختلاط در نظر گرفته شده به صورت حداقلی باشد. به این دلیل که امر موجب کاهش میزان آبی می شود که در بتن امکان یخ زدن آن وجود دارد. بنابراین به کاربران توصیه می شود برای افزایش و تامین کارایی لازم از مواد روان کننده و خمیرکننده های متناسب با شرایط خود استفاده کنید. 
• در برخی موارد برای ارتقاء کارایی بتن از مواد روان کننده استفاده نمی شود در این موقعیت نباید اسلامپ مخلوط را بیشتر از 50 میلیمتر انتخاب کنید. 

استفاده از ضدیخ بتن، افزودنی‌های حباب ساز و روان کننده‌ها

عملیات بتن ریزی در هوای سرد سختی های خاص خود را دارد. در برخی موارد بتن واکنش هیدراتاسیون را تحت تاثیر سرما متوقف می کند و این امر باعث آسیب دیدگی و کاهش کیفیت بتن می شود. برای اینکه از جانب این چالش خیالتان راحت باشد می توانید از ضد یخ های بتن استفاده کنید. این مواد تا حدی موثر هستند. ضد یخ ها را با عنوان شتاب دهنده در صنعت بتن ریزی می شناسند. استفاده از ضد یخ ها تاثیری شبیه به سیمان های زودگیر دارند. این مواد باعث می شود فرصت یخ زدگی در بتن به مقدار زیادی کاهش پیدا کند. 

مرسوم ترین نوع شتاب دهنده ها که درعملیات بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرد کلرید کلسیم می باشد. این ماده سرعت هیدراتاسیون بتن ریزی در دمای پایین را افزایش می دهد. این فرایند در هنگام بتن ریزی به کاربران کمک می کند تا بتن بتواند برای دسترسی به استانداردها و گیرش اولیه فرصت لازم را داشته باشند. درباره ی عملکرد ضد یخ ها باید بگوییم این مواد تنها قابلیت کنترل رطوبت داخلی مخلوط بتن را دارد. 

بتن ریزی در هوای سرد باید تحت مراقبت های لازم انجام شود، در غیر این صورت واکنش های میان سیمان و آب به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند. همین امر باعث کاهش یافتن مقاومت مخلوط بتن خواهد بود. 

سخن پایانی

عملیات بتن ریزی در هوای سرد یک موضوع بسیار مهم در زمینه ساخت و ساز به شمار می رود. در این مطلب به برخی از نکات مهم را که برای فرایند بتن ریزی در دمای پایین وجود داشت را مورد بررسی قرار دادیم. اما نکته ی مهم اینکه این عملیات باید توسط افراد آشنا به این امور انجام بگیرد.